Lisa και PISA
PISA είναι το Διεθνές Πρόγραμμα για την Αξιολόγηση των Μαθητών (Programme for International Student Assessment) , μία Εκπαιδευτική Έρευνα που διεξάγεται κάθε τρία χρόνια (από το 2000 έως σήμερα) και που υλοποιείται από διεθνή ερευνητικά ιδρύματα, υπό την οργάνωση της Διεύθυνσης Εκπαίδευσης του ΟΟΣΑ (Οργανισμός για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη) και τη συνεργασία των συμμετεχουσών στην Έρευνα χωρών.
Κύριος στόχος του Προγράμματος PISA είναι η αξιολόγηση του εύρους των γνώσεων και των δεξιοτήτων των μαθητών που βρίσκονται στο τέλος της Υποχρεωτικής τους Εκπαίδευσης βάσει των οποίων διαμορφώνεται, σε σημαντικό βαθμό, η ουσιαστική και ισότιμη συμμετοχή τους στις σύγχρονα δομημένες κοινωνίες, και την ίδια στιγμή, ανιχνεύει όψεις και δυνατότητες της αποτελεσματικότητας των εκπαιδευτικών συστημάτων των χωρών που λαμβάνουν μέρος στην αξιολόγηση.
Η Ελλάδα κατατάσσεται σημαντικά κάτω από τον μέσο όρο του προγράμματος αξιολόγησης.
Μήπως υπάρχουν λάθη στο εκπαιδευτικό μας σύστημα ;
Μήπως, για παράδειγμα, θα έπρεπε να αναθεωρήσουμε το μοντέλο διδασκαλίας που θέλει τους μαθητές να παρακολουθούν παθητικά τον καθηγητή να “κάνει μάθημα”;
Μήπως θα έπρεπε να αναθεωρήσουμε το πρόγραμμα σπουδών, δηλαδή τα μαθήματα που διδάσκονται, το περιεχόμενό τους αλλά και τον τρόπο παρουσίασης/μελέτης/εξέτασής τους;
Αλήθεια, πότε και από ποιους διαμορφώθηκε το πρόγραμμα σπουδών όπως το γνωρίζουμε σήμερα ;
Μήπως το ίδιο πρόγραμμα σπουδών δεν ανταποκρίνεται στα δεδομένα και τις ανάγκες της εποχής μας ;
Να γίνουμε λίγο πιο συγκεκριμένοι με ένα παράδειγμα:
Επειδή η Άλγεβρα της Β' Λυκείου διδάσκεται ως μάθημα Γενικής Παιδείας, θα θέλαμε να θέσουμε έναν προβληματισμό σε φοιτητές /πτυχιούχους, αλλά και γονείς που είχαν ακολουθήσει τη θεωρητική κατεύθυνση (για τους παλιότερους 3η Δέσμη):
Έχοντας αφήσει κάποια χρόνια το σχολείο, σας φάνηκε κάτι χρήσιμο από την Άλγεβρα της Β’ Λυκείου στις σπουδές σας, στην εργασία σας ή στην καθημερινότητά σας ;
Ναι ή Όχι ;
Θυμίζουμε (ενδεικτικά) ότι η Άλγεβρα της Β’ Λυκείου ασχολείται με τριγωνομετρικές συναρτήσεις, πολυώνυμα, εκθετική και λογαριθμική συνάρτηση …
Παρομοίως για την Άλγεβρα της Α’ Λυκείου (θυμίζουμε για παράδειγμα τις εξισώσεις και τις ανισώσεις με απόλυτες τιμές).
Αρκετοί, θέλοντας να αντικρούσουν όσα γράψαμε παραπάνω, θα σπεύσουν να μας θυμίσουν:
“Τα μαθηματικά μας μαθαίνουν να σκεφτόμαστε και να δημιουργούμε…”
“Τα μαθηματικά είναι παντού γύρω μας …”
“Τα μαθηματικά είναι η γλώσσα του σύμπαντος …”
κι άλλα πολλά …
Το πρόβλημα είναι ότι οι παραπάνω αληθείς, αλλά γενικές, διαπιστώσεις για τα μαθηματικά δεν επαρκούν για να δεχθούμε ότι οι μαθητές/φοιτητές Θεωρητικής Κατεύθυνσης έχουν κάποιο γνωστικό όφελος από αυτή την ύλη ή πολύ περισσότερο από τον τρόπο που διδάσκεται/παρουσιάζεται.
Μήπως η Άλγεβρα της Α’ Λυκείου και η Άλγεβρα της Β’ Λυκείου θα έπρεπε να διδάσκονται με άλλο τρόπο για τους μαθητές που θα επιλέξουν Θεωρητική Κατεύθυνση ;
Από άλλα βιβλία και μόνο με εκείνες τις ενότητες που σχετίζονται με την επίλυση προβλημάτων από τον πραγματικό κόσμο;
Μήπως, ως εκπαιδευτική κοινότητα, έχουμε εγκλωβιστεί στο εκπαιδευτικό σύστημα που “βρήκαμε”, ένα εκπαιδευτικό σύστημα που το έχουμε συνηθίσει και γι’ αυτό το έχουμε αποδεχθεί;
Μήπως οι αλλαγές που έχουμε κάνει στο εκπαιδευτικό μας σύστημα τις τελευταίες δεκαετίες είναι δεν ήταν πολύ ουσιαστικές ;
Σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιεύματα (τέλη Μαρτίου 2015), η Φινλανδία που φημίζεται για το εκπαιδευτικό της σύστημα, ετοιμάζεται για νέες αλλαγές, δείχνοντας ότι η εκπαιδευτική της πολιτική δεν είναι να επαναπαυθούν σ’ αυτό που έχουν καταφέρει μέχρι τώρα (και έχει αναγνωριστεί παγκοσμίως), αλλά τολμούν να δοκιμάσουν οτιδήποτε μπορεί να το κάνει ακόμα καλύτερο.